طراحی صفحه بندی سایت (Site Pagination) یکی از موضوعات بسیار مهم در طراحی سایت است و ردپای آن را تقریبا در همهجا، از دستهبندیهای داخلی تا مقالات آرشیو شده و اسلایدشوهای گالری میتوان پیدا کرد.
در این ادامه، نکاتی را در مورد صفحه بندی سایت بیان خواهیم کرد که با رعایت آنها میتوانید رتبه و وضعیت سئو سایت خود را تا حد زیادی بهبود بخشید. با ویرلن همراه باشید:
اگر وبمستر باشید یا در زمینه SEO فعالیت کنید، حتما عبارت «صفحه بندی سایت» را شنیدهاید. به صورت ساده، منظور از صفحه بندی، چگونگی نمایش دادن اطلاعات در هر صفحه با افزایش تعداد محتوا است. روشهای زیادی برای انجام این کار وجود دارد که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.
سوال بسیاری از متخصصان سئو در این زمینه، «چرایی» انجام آن نیست؛ بلکه آنها همیشه در مورد «زمان» این کار سوال میپرسند.
وقتی رشد یک سایت به مرحلهای مشخص رسید، نیاز است محتوای آن برای سازماندهی بهتر بین صفحههای جزئیتر تقسیم شود تا تجربه کاربری (UX) بهبود یابد. در حقیقت، ما باید محتوای سایت را برای خزندههای موتورهای جستجو بهینه کرده و به آنها کمک کنیم که با درک ارتباط میان آدرسها، صفحات را به درستی ایندکس کنند.
در این مقاله آموزشی ، ابتدا در مورد اهمیت طراحی صفحه بندی سایت برای سئو صحبت خواهیم کرد و سپس به معرفی روشهای ایدهآل برای صفحه بندی، اشتباهات رایج و چگونگی بررسی نتایج کار خواهیم پرداخت.
تاثیر صفحه بندی سایت بر سئو
شاید پیش از این شنیده باشید که صفحه بندی سایت برای سئو خوب نیست. ولی در اغلب موارد، چگونگی صفحه بندی است که به SEO آسیب میزند، نه انجام خود این کار.
برای درک درستتر، برخی از دیدگاههای موجود را مرور خواهیم کرد.
صفحه بندی باعث ایجاد محتوای تکراری میشود!
درست است: اگر صفحه بندی بهدرستی انجام نشده باشد؛ مثل حالتی که شما صفحه “View All” و صفحات صفحهبندیشده را بدون داشتن تگ درست “rel=canonical” در کنار یکدیگر داشته باشید یا بخش مربوط به “page=1” هم در کنار صفحه ریشه ساخته شده باشد.
نادرست وقتی: صفحه بندی شما برای سئو بهینه شده باشد. حتی اگر متاتگها و تگ H1 یکسان باشند، محتوای صفحه واقعی، متفاوت خواهد بود؛ این یعنی چنین محتوایی تکراری محسوب نمیشود.
صفحه بندی باعث ایجاد محتوای کمارزش میشود!
درست اگر: شما با تقسیم حجم محتوا یا تصاویر یک گالری میان چندین صفحه بخواهید برای افزایش بازدید، کاربران را به دیگر بخشهای سایت خود هدایت کنید.
نادرست وقتی: هدف شما، در نظر گرفتن حجم معقولی از محتوا به منظور بهبود تجربه کاربری باشد. در این صورت، کاربران اگر دوست داشته باشند میتوانند روی بنر یا صفحه مربوط به تبلیغات شما نیز کلیک کنند و هیچ اجباری در کار نخواهد بود.
صفحه بندی باعث تضعیف سیگنالهای رتبهبندی میشود!
درست است: با صفحه بندی، اثر سیگنالهای رنکینگ مثل بک لینک ها و اشتراکگذاری در شبکههای اجتماعی میان صفحههای مختلف تقسیم میشود.
اما میتوان این اثر را کاهش داد: اگر از صفحه بندی فقط زمانی استفاده شود که یک محتوای تکصفحهای، روی تجربه کاربری اثر منفی داشته باشد (برای مثال، صفحات دستهبندی فروشگاههای آنلاین). در چنین صفحاتی میتوان آیتمهای مختلف را بدون اینکه سرعت صفحه تا سطح قابل توجهی کاهش پیدا کند، اضافه کرد.
صفحه بندی از (Crawl Budget) استفاده میکند
درست است اگر: شما به گوگل اجازه دهید که این صفحهها را هم کراول کند؛ مثلا وقتی Googlebot برای رسیدن به محتوای عمیقتر، آدرسهای صفحه بندی شده را پشت سر میگذارد.
این موضوع در اغلب موارد هم نادرست است وقتی:
شما از طریق پارامترهای موجود در Google Search Console یا تغییر در فایل robots.txt، مانع کراول شدن این صفحهها توسط ربات گوگل شده و بودجه خود را برای صفحههای مهمتر ذخیره میکنید.
مقاله مرتبط : بهترین استراتژی های لینک بیلدینگ و دریافت بک لینک از سایتهای معتبر
بهترین روشها برای مدیریت صفحه بندی
از انکر لینکهای قابل کراول استفاده کنید
برای اینکه خزنده موتورهای جستجو بهدرستی لینکهای شما را بررسی کنند، باید مطمئن شوید آدرسهایی که صفحهبندی شدهاند، حتما تگ “a href” را دارند تا لینکدهی به این صفحات بهدرستی انجام شود. به علاوه، مطمئن شوید که تگهای href یا انکر لینک های صفحهبندی شده با جاوا اسکریپت بارگذاری نمیشوند.
مورد مهم دیگر، نشان دادن ارتباط میان آدرسهای مختلف صفحه با استفاده از تگهایی مثل rel=”next” و rel=”prev” است. اگرچه ۲۱ مارس ۲۰۱۹، یکی از متخصصان گوگل از تصمیم جدید شرکت مبنی بر عدم تاثیر چنین تگهایی در رنکینگ سایتها خبر داد، اما یک روز بعد، Ilya Grigorik با ارسال توییتی تازه گفت ربات گوگل به اندازهای هوشمند هست که با نگاه کردن به لینکهای صفحه بتواند صفحه بعدی سایت را پیدا کند. با این حال، همچنین این تگها برای گوگل اهمیت دارند و برای عملکرد بهتر ربات گوگل میتوان از آنها استفاده کرد.
گوگل تنها موتور جستجویی نیست که به چنین تگهایی اهمیت میدهد؛ یکی از متخصصان سئو در Bing به نام Frederic Dubut نیز در همان تاریخ با ارسال توییتی کوتاه از استفاده از چنین تگهایی برای شناسایی بهتر صفحات سایتها خبر داد.
مقاله مرتبط : آموزش لینک سازی برای بهبود سئو سایت وکلا و موسسات حقوقی
یک رویکرد مناسب برای جلوگیری از ایجاد محتوای تکراری، استفاده از تگ rel=”canonical”با ویژگی «خود ارجاعی» در کنار تگهای rel=”prev” و rel=”next” است. برای درک بهتر، بد نیست نگاهی به مثال زیر داشته باشید:
<link rel="next" href="https://www.example.com/category?page=2&order=newest" />
<link rel="canonical" href="https://www.example.com/category?page=2" />
اضافه کردن تگ rel=canonical، ارتباطی واضح میان صفحههای مختلف را نشان داده و از ایجاد محتوای تکراری جلوگیری میکند.
در ادامه، برخی از اشتباهات رایج را با یکدیگر مرور خواهیم کرد:
- قرار دادن تگهای لینک در محتوای مربوط به بخش
<body>
؛ این تگها فقط با قرارگیری در بخش<head>
از کد HTML شما توسط موتورهای جستجو پشتیبانی خواهند شد. - اضافه کردن لینک rel=”prev” به نخستین صفحه (همان صفحه ریشه) از مجموعه صفحهها یا اضافه کردن تگ rel=”next” به آخرین صفحه؛ برای تمام صفحههای این زنجیره، هر دو مشخصه لینک باید استفاده شده شده باشد.
- به آدرس صفحه اصلی خود توجه کنید؛ این احتمال وجود دارد که در ?page=2، نیاز باشد rel=prev را به تگ canonical پیوند دهید، نه به ?page=1.
کد بخش <head>
از یک مجموعه چهارصفحهای باید مشابه چیزی مثل زیر باشد:
- یک تگ صفحه بندی در صفحه ریشه به صفحه بعدی در مجموعه اشاره کند:
<link rel="next" href="https://www.example.com/category?page=2″>
<link rel="canonical" href="https://www.example.com/category">
- دو تگ صفحهبندی در صفحه دوم:
<link rel="prev" href="https://www.example.com/category">
<link rel="next" href="https://www.example.com/category?page=3″>
<link rel="canonical" href="https://www.example.com/category?page=2">
- دو تگ صفحهبندی در صفحه سوم:
<link rel="prev" href="https://www.example.com/category?page=2″>
<link rel="next" href="https://www.example.com/category?page=4″>
<link rel="canonical" href="https://www.example.com/category?page=3">
- یک تگ صفحهبندی در صفحه چهارم که در حقیقت آخرین صفحه در کل مجموعه است:
<link rel="prev" href="https://www.example.com/category?page=3">
<link rel="canonical" href="https://www.example.com/category?page=4">
اصلاح اِلمانهای صفحه
مطابق با چیزی که پیشتر یکی از کارشناسان گوگل به نام جان مولر (John Mueller) اعلام کرده بود، گوگل صفحات صفحه بندی شده را به عنوان مجموعهای از صفحات که با یکدیگر تلفیق شده باشند، نمیشناسد. به بیان دیگر، هرکدام از این صفحهها میتوانند برای گرفتن رتبه بهتر با صفحه ریشه شما رقابت کنند.
به منظور تشویق گوگل برای بازگشت به صفحه ریشه در SERP (صفحه نتایج موتور جستجو) و جلوگیری از نمایش اخطارهای «متا دیسکریپشن تکراری» یا «تگهای عنوان تکراری» در گوگل سرچ کنسول، باید کدهای خود را اصلاح کنید.
اگر صفحه پایه چنین فرمولی داشته باشد:
صفحات پس از آن نیز میتوانند به این صورت باشند:
مطابق با تصاویر ضمیمهشده، این صفحات به گونهای هدفمند ویرایش شدهاند تا از نمایش آنها به جای صفحه اصلی در نتایج جستجو جلوگیری شود.
اگر با اعمال این تغییرات، باز هم شاهد رتبه گرفتن بخشهای صفحه بندی شده در SERP بودید، سراغ تاکتیکهای سنتی سئو on-page بروید؛ مانند:
- بهینه نکردن (یا از بین بهینهسازیهای قبلی) تگهای H1 در صفحات صفحه بندی شده
- اضافه کردن نوشتههای مفید سئو-شده به صفحه اصلی (نه سایر صفحات)
- اضافه کردن یک تصویر مرتبط با اسم فایل بهینهشده و تگ alt به صفحه اصلی (نه سایر صفحات)
مقاله مرتبط : معرفی بدترین تکنیکهای سئو سایت که باید در سال ۲۰۲۰ از آنها صرف نظر کنید
صفحههای صفحهبندی شده را به نقشه راه XML اضافه نکنید
اگرچه از نظر فنی، ایندکس آدرس سایر صفحات امکانپذیر است، ولی آنها برای صرف بودجه کراول، از نظر سئو در اولویت نیستند.
با این تفاسیر، چنین صفحههایی به نقشه راه XML تعلق ندارند.
مدیریت پارامترهای صفحه بندی در گوگل سرچ کنسول
اگر این امکان را داشتید، صفحهبندی را به جای یک آدرس ایستا، در قالب یک آدرس مقداری اجرا کنید؛ مانند:
example.com/category?page=2
به جای example.com/category/page-2
اگرچه استفاده از چنین قالبهایی به جای یکدیگر هیچ تاثیری روی رنکینگ یا کراول شدن وبسایت ندارد، اما تحقیقات نشان دادهاند که بهنظر میرسد ربات گوگل، الگوهای URL را بر اساس آدرسهای پویا حدس میزند؛ بنابراین، این اقدام میتواند گامی اضافی برای بهتر دیده شدن صفحات سایت تلقی شود.
در آن سو، این کار یک ایراد نیز دارد و آن احتمال به دام افتادن خزنده گوگل یا دیگر موتورهای جستجو در صفحات خالی است. برای درک بهتر، سراغ همان مثال بالا یعنی مجموعهای چهارصفحهای از محتوا میرویم.
تصور کنید آدرس زیر، آخرین صفحه از سایت شما باشد:
www.example.com/category?page=4
حال اگر گوگل با استفاده از شماره صفحههای پویا بخواهد صفحات دیگر سایت مثل مورد زیر را حدس بزند؛
www.example.com/category?page=7
بودجه کراول را صرف صفحاتی خواهد کرد که خالی هستند و نهایتا در چرخهای از صفحات بیپایان به دام خواهد افتاد. برای جلوگیری از این اتفاق، مطمئن شوید که کد وضعیت ۴۰۴ HTTP برای تمام صفحهبندیهایی که بخشی از مجموعه اصلی شما نیستند، در نظر گرفته شده باشد.
یکی دیگر از مزایای این رویکرد، امکان تنظیم پارامتر در حالت “Paginates” به منظور کراول کردن همه آدرسها (Every URL) یا هیچ آدرسی (No URLs) در گوگل سرچ کنسول در هر زمان است. برای انجام این کار هم نیازی به کمک توسعهدهندگان یا وبمسترهای دیگر نخواهد بود.
هیچوقت محتوای صفحات صفحه بندی شده را با علامت # نشانهگذاری نکنید زیرا چنین بخشهایی از صفحه علاوه بر بهینه نبودن برای موتور جستجو، قابل کراول یا ایندکس هم نیستند.
مقاله مرتبط: تاثیر دامنه بر بهینه سازی موتورهای جستجو و سئو سایت
رویکردهای قدیمی یا اشتباه سئو در مورد محتوای صفحه بندی شده
هیچ کاری انجام ندهید!
گوگل معتقد است Googlebot به اندازه کافی هوشمند هست که بتواند صفحه بعدی را از طریق لینکها تشخیص دهد؛ به همین جهت نیازی به سیگنال صریح و جداگانه ندارد.
توصیه ما به متخصصان سئو این است که اساسا نباید هیچ اقدامی برای مدیریت و بهینه کردن این نوع محتوا انجام داد. شاید این موضوع عجیب باشد و برخی افراد دیده باشند که گوگل برای برخی از عبارتهایی که جستجو میشوند، رتبه بالاتری را برای یکی از صفحات صفحه بندی شده به جای صفحه اصلی در نظر میگیرد. این موضوع صحت دارد، اما همیشه چیزی برای راهنمایی کراولرها به منظور چگونگی ایندکس کردن و نمایش دادن محتوای شما وجود دارد. پایینتر، روش انجام این کار را توضیح خواهیم داد.
اشاره از تمام صفحات به صفحه View All
صفحه View All برای حالتی در نظر گرفته شده است که یک آدرس URL واحد، تمام اجزای صفحه را در خود داشته باشد.
برخی افراد با در نظر گرفتن تگ rel=”canonical”، صفحات سایت را به منظور یکی کردن سیگنالهای رنکینگ به صفحه View All ارتباط میدهند.
مشکلی که در اینجا وجود دارد، این است که جستجوکنندهها ترجیح میدهند یک مقاله کامل یا لیستی از دستهبندیهای مختلف را در حالتی در یک صفحه ببینند که جستجو در آن آسان باشد و هراندازه که ممکن است هم سریع بارگذاری شود.
ایده چنین چیزی این بود که اگر صفحه بندی سایت شما جایگزینی مثل صفحه View All داشته باشد و بتواند تجربه کاربری بهتری را منتقل کند، موتورهای جستجو، این صفحه را به جای سایر صفحهها برای نمایش در نتایج جستجو انتخاب کنند. هرچند، این اقدام، سوالی مهم را در ذهن ایجاد میکند: در این حالت، اصلا چرا شما باید صفحات صفحه بندی شده را داشته باشید؟
اگر میتوانید محتوای خود را در یک URL واحد و با تجربه کاربری خوب ارائه کنید، نیازی به صفحه بندی یا وجود نسخه View All نخواهد بود.
اگر نمیتوانید، مثل حالتی که هزاران محصول در یک صفحه نمایش داده شود و برای بارگذاری زمان زیادی نیاز باشد، آنگاه سراغ صفحه بندی بروید. View All بهترین گزینه برای حل مشکلات نیست چون نمیتواند تجربه کاربری خوبی را ارائه دهد.
استفاده از هر دو تگ rel=”next” / “prev” و نسخه View All، تنها باعث سردرگم شدن خزنده موتورهای جستجو خواهد شد.
مقاله مرتبط : سئو سایت با الگوریتم های جدید گوگل و تغییرات موتور جستجو پیچیده تر شد!؟
اشاره از تمام صفحات به صفحه اصلی
یک اشتباه رایج، استفاده از تگ rel=”canonical” برای اشاره از سایر صفحهها به صفحه ریشه در کل مجموعه است.
برخی از متخصصان نا آگاه سئو میگویند با انجام این کار میتوان تمام اعتبار صفحههای دیگر را به صفحه ریشه داد؛ اما این کار واقعا درست نیست.
اشاره نادرست به صفحه ریشه، شانس خطای موتورهای جستجو را افزایش داده و باعث میشود آنها فکر کنند که شما فقط یک صفحه واحد را در سایت خود دارید. در نتیجه این اتفاق، ربات گوگل نهتنها صفحاتی که در ادامه زنجیره صفحهها هستند را ایندکس نمیکند، بلکه نسبت به سیگنالهای مربوط به سایر صفحات نیز بیتوجه خواهد بود.
هرکدام از صفحات صفحه بندی شما باید با تگ خودارجاعی canonical همراه شوند؛ مگر اینکه شما از صفحه View All استفاده کنید.
استفاده نادرست از تگ rel=canonical فقط شانس نادیده گرفته شدن سیگنال شما توسط ربات گوگل را افزایش خواهد داد.
استفاده از تگ noindex
یک روش کلاسیک برای حل مشکلات مربوط به صفحه بندی، استفاده از تگ noindex به منظور جلوگیری از ایندکس شدن محتوای صفحه بندی شده توسط موتورهای جستجو است.
فقط تکیه بر تگ noindex برای مدیریت صفحه بندی سایت باعث نادیده گرفته شدن همه سیگنالهای رنکینگ خواهد شد. علاوه بر این، یک مشکل مهمتر در استفاده از این روش نیز وجود دارد: در طولانیمدت، استفاده از تگ noindex بر روی یک صفحه باعث میشود که دیگر گوگل لینکهای آن صفحه را دنبال نکند؛ اتفاقی که نهایتا به حذف محتوای شما از اطلاعات ایندکسشده گوگل منتهی خواهد شد.
مقاله مرتبط : سئو سایت با دامین اتوریتی جدید چه تغییری خواهد کرد؟
استفاده از حالتهای جدید صفحه بندی
مدتیست نوع تازهای از صفحه بندی را در بسیاری از سایتها میتوان مشاهده کرد:
- اسکرول بینهایت: حالتی که محتوا از قبل آماده شده و مستقیما با رفتن کاربر به پایین صفحه، در مقابل آن قرار میگیرد.
- بارگذاری بیشتر: حالتی که محتوای بیشتر با انتخاب دکمهای با عنوان «مشاهده بیشتر» یا «بارگذاری بیشتر» نمایش داده میشود.
کاربران این رویکردها را دوست دارند، اما ربات گوگل چطور؟ نه خیلی زیاد!
گوگل بات نمیتواند رفتاری مثل اسکرول کردن یا انتخاب دکمه نمایش محتوای بیشتر را از کاربران تقلید کند؛ این یعنی بدون کمک، موتورهای جستجو قادر به کراول کردن درست تمام محتوای شما نخواهند بود.
برای بهبود سئو، به جای استفاده از اسکرول بینهایت و بارگذاری بیشتر، سراغ صفحه بندی سایت با انکر لینک های قابل کراول و مشخصههای href بروید. همچنین با پیادهسازی pushState در جاوا اسکریپت میتوان تمام اقدامات کاربران مثل کلیک روی صفحه را بهنوعی شبیهسازی کرد. برای آشنایی بیشتر با این عملکرد میتوانید دمویی که توسط جان مولر ساخته شده است را چک کنید.
جلوگیری از کراول شدن صفحه ها توسط گوگل
برخی از حرفهایهای دنیای سئو توصیه میکنند برای دوری از همه مشکلات صفحه بندی، مانع ربات گوگل از کراول کردن آدرسهای صفحهها شوید.
در این حالت باید نقشه راه XML شما کاملا بهینه شده باشد تا مطمئن شوید صفحاتی که از طریق صفحه بندی لینک شدهاند، شانس ایندکس شدن دارند.
سه راه برای مسدودسازی کراولرها وجود دارد:
- روش سریع و غیر حرفهای: اضافه کردن تگ nofollow به تمام لینکهایی که به صفحات صفحه بندی شده اشاره دارند
- روش تمیزتر: استفاده از دستور disallow در robots.txt
- روش آسان: از گوگل سرچ کنسول، پارامتر صفحات را روی “Paginates” و همچنین “No URLs” برای کراول کردن لینکها توسط گوگل قرار دهید.
با استفاده از هرکدام از این روشها، شما میتوانید:
- مانع شناسایی سیگنالهای رنکینگ سایر صفحات توسط موتورهای جستجو شوید.
- از انتقال اعتبار لینکهای داخلی، مانند صفحات صفحه بندی شده به صفحات محتوا مقصد، جلوگیری کنید.
- از کشف صفحات محتوای مقصد توسط گوگل جلوگیری کنید.
مزیت کاملا واضح استفاده از این روشها، ذخیره بودجه کراول است.
در اینجا هیچ حکم درست یا نادرست واضحی وجود ندارد؛ شما باید با توجه به اولویت سایتتان، در این مورد تصمیمگیری کنید. اگر من میخواستم بودجه کراول را در اولویت قرار دهم، این کار را با مدیریت صفحه بندی از طریق گوگل سرچ کنسول انجام میدادم چرا که بیشترین انعطافپذیری را دارد.
نظارت بر کارهای انجامشده
حالا که میدانید چه کاری میخواهید انجام دهید، چگونه باید بر تاثیر بهینهسازی صفحه بندی سایت نظارت کرد؟
برای بررسی تاثیر اقدامات ما بر روی SEO، ابتدا باید دادههای مورد نیاز را جمعآوری کرد.
نمونههای زیر میتوانند برخی از شاخصهای کلیدی عملکرد باشند:
- فایلهای لاگ سرور: برای تعیین تعداد کراولهای انجامشده بر روی صفحات صفحه بندی شده.
- استفاده از دستور Site: search operator (برای مثال site:example.com inurl:page) برای فهمیدن اینکه گوگل، چه تعداد از صفحات صفحه بندی شده ما را ایندکس کرده است.
- گوگل سرچ کنسول: استفاده از گزارش Search Analytics برای فهمیدن تعداد دفعاتی که صفحات ما در صفحه نتایج جستجو نمایش داده شدهاند.
- گوگل آنالیتیکس: گزارش صفحه فرود و در نظر گرفتن فیلتر آدرسهای صفحه بندی شده برای درک رفتار کاربر در سایت.
اگر مشکلی در مورد کراول شدن صفحه بندی سایت برای رسیدن به محتوا توسط موتورهای جستجو وجود داشت، احتمالا باید رویکرد دیگری مثل تغییر لینکهای صفحه بندی را در پیش گیرید.
بعد از اعمال صفحه بندی و بهینه کردن آن برای سایت، دادههای آماری را بررسی کرده و میزان موفقیت خود را اندازهگیری کنید.
حتما بخوانید: آموزش سئو صفحه اول وب سایت
منبع: Search Engine Journal