بهترین مدیر عامل کیست؟ جواب این سؤال بستگی به این دارد که شما مدیر عامل را چگونه تعریف کنید.
اگر از نرم افزار Siri بپرسید معنای CEO چیست صدایی را که تقریباً شبیه آدم است میشنوید که برایتان حروف اختصاری CEO را هجی میکند. اگر از گوگل بخواهید، یک پاسخ واقعی به شما میدهد که مدیر عامل اجرایی را اینطور توصیف میکند: «بالا رتبه ترین فرد در یک شرکت یا هر سازمان دیگری که مسئول نهایی گرفتن تصمیمهای مدیریتی است.» اما این تعریف فقط در سطح باقی میماند.
بهترین مدیر عامل
وقتی نیلای پاتل از ساتیا نادلا، مدیرعامل نسبتاً جدید مایکروسافت این سؤال را پرسید، تازه متوجه شدیم که این نقش بسیار پیچیدهتر از آنی است که تصور میشود. نادلا با صدای بلند، سؤال را تکرار کرد و گفت: «شغل شما به عنوان یک مدیر عامل چیست؟!» و ادامه داد: «تو یه جورایی دلت میخواد بدونی که وقتی میگیم مدیر عامل، یعنی چی، آره. منظور تو جنبهی روشنفکرانهی این کلمه است ولی چیزی هست که فقط یک مدیر عامل میتونه انجامش بده که آن هم عوض کردن جو سازمان به طوری است که بتونه روح جمع را تسخیر کنه. نوعی فرهنگ است. شغل مدیر عاملی، مثل داشتن مسئولیت گرد هم آوردن این فرهنگ است که باعث شود اتفاقها به بهترین نحو رخ دهند.»
روز به روز که میگذرد با مدیر عاملها بیشتر از قبل مانند افراد مشهور رفتار میشود. در سالهای اخیر، فیلمهای زندگی استیو جابز و مارک زوکربرگ به پر سروصداترین فیلمهای بینالمللی تبدیل شدهاند و از طرف دیگر کتابهایی که وقایعی مانند ترقی جف بزوس، مالک سایت آمازون و گروه چهار نفری مؤسسان توئیتر را ثبت میکنند، در فهرست پر فروشترینهای نیویورک تایمز، بالاترین امتیازها را بدست میآورند. موفقیت، منبری را ایجاد کردهاست که مدیر عاملها از بالای آن خیلی راحتتر میتوانند در مورد مسائل پیچیدهی اجتماعی و سیاسی نظر دهند، مانند کاری که هالیوودیها انجام میدهند.
با توجه به همهی اینها، تعجب برانگیز نیست که مدرسه عالی تجارت هاروارد، روش شناسی خودش برای رتبه گذاری مدیرعاملهای برتر دنیا را تغییر داده است. دوران مقیاسهای عینی و خشک گذشته دیگر تمام شدهاست و این روزها جای خود را به یک مقیاس جدید دادهاند. ۸۰ درصد آن با نتایج مالی بلند مدت تعیین میشود (عواید کلی سهامداری و تغییر در ارزشبازار) در حالی که ۲۰ درصد را سنجش نحوه عملکرد با توجه به مسائل محیط زیستی، اجتماعی و دولتی (ESG) تشکیل میدهد. بنابراین در حالی که جف بزوس دوباره شماره اول است همانطور که در سال ۲۰۱۴ بر اساس سنجههای خالص پولی بود، رتبهی او اکنون به واسطه میزان پایین رتبهی او در ESG که ۸۲۸ (از میان ۹۰۷ مدیر عامل) است به ۸۷ نزول کرده است. به گزارش فاینشیال تایمز، میزان پایین ESG به دلیل زیر پا گذاشتن نگرانی در مورد دادخواهیهای مربوط به حق انحصاری، اجتناب از پرداخت مالیات و رفتار اداری و کارگران انبار است. جایگاه شماره اولی به مدیرعامل مراقبت سلامت، لارس رابین سورنس (Lars Rebien Sørensen ) از شرکت نورو نوردیک داده شده با رتبه مالی ۶ و ESG 15.
نکته قابل توجه این است که تیم کوک، مدیر عامل و عضو هیئت مدیرهی شرکت اپل، ساتیا نادلا، مدیر عامل مایکروسافت، ساندار پیچای مدیر عامل گوگل و لری پیچ، مدیرعامل شرکت آلفابت هیچکدام در ۱۰۰ نفر اول فهرست قرار نمیگیرند اما مدیرعامل بدنام گروه فولکس واگن، مارتین وینترکورن با رتبه ۴۸ در ESG، شماره ۲۰ در فهرست است (این فهرست پیش از رسوایی اخیر او، دستکاری ۱۱ میلیون خودرو دیزلی برای فریب تست میزان آلایندگی، تهیه شدهاست.)